Gc-Ms Nedir Ve Parfümörler Neden Kullanır?

Parfüm dünyasında koku bileşenlerini analiz etmek, anlamak ve yeniden oluşturmak için kullanılan en önemli araçlardan biri Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometrisi (GC-MS) sistemidir.


Bunu şöyle düşün: Bir parfümü kokladığında içindeki notaları tek tek ayırt edebilmen için burun nasıl eğitiliyorsa, GC-MS de aynı işi bilimsel bir şekilde yapıyor. Parfümün içeriğindeki her bileşiği ayrıştırarak, hangi moleküllerden oluştuğunu tespit ediyor. Özellikle doğada bulunan karmaşık kokuları analiz etmek veya rakip bir markanın parfümünün formülünü çözümlemek için kullanılıyor.

GC-MS Nasıl Çalışır?​

Bu sistem aslında iki farklı analitik yöntemin birleşiminden oluşuyor:

1. Gaz Kromatografisi (GC - Gas Chromatography)
   • Karışımdaki maddeleri bileşenlerine ayırıyor.
   • Özel bir kolondan (ince bir tüp) geçirilerek her bileşenin farklı hızda ilerlemesi sağlanıyor.
   • Her bileşen, sistemin dedektörüne farklı zamanlarda ulaşıyor ve bu şekilde ayrıştırılıyor.
2. Kütle Spektrometrisi (MS - Mass Spectrometry)
   • Gaz kromatografisi ile ayrılan bileşenleri tanımlıyor.
   • Her molekülü iyonlaştırarak kütlesine göre ayırıyor.
   • Çıkan veriler, bir veri tabanı ile karşılaştırılarak hangi molekül olduğu tespit ediliyor.

Bu süreç sonucunda, analiz edilen parfümün içinde hangi moleküllerin bulunduğu, bunların oranları ve bileşimleri hakkında detaylı bir rapor oluşturuluyor.

​

Parfümörler GC-MS'i Nasıl Kullanır?​

Parfümörler bu teknolojiyi üç ana amaç için kullanıyor:

1. Doğal Hammaddelerin Analizi
   • Örneğin, lavanta esansiyel yağının içeriğinde hangi bileşenlerin bulunduğunu anlamak için GC-MS ile analiz yapılır.
   • Hangi terpenler, esterler veya aldehitler baskın, hangileri az miktarda var gibi veriler elde edilir.
2. Rakip Ürünleri Çözümleme (Reverse Engineering)
   • Diyelim ki piyasada çok popüler bir parfüm var. Parfümör, bu kokunun formülünü anlamak için GC-MS kullanabilir.
   • Böylece kokudaki hangi sentetik veya doğal hammaddelerin kullanıldığını öğrenerek benzer bir yapı oluşturabilir.
3. Yeni Koku Formülleri Geliştirme
   • Bazı karmaşık kokuların kaynağını tam olarak tespit etmek için GC-MS kullanılır.
   • Örneğin, bir çiçeğin kokusunu analiz ederek onun birebir aynısını yapay olarak sentezlemek mümkündür.

GC-MS’in Kısıtlamaları Var mı?​

Evet, her şeyin çözümü GC-MS değil. Çünkü:

• Düşük konsantrasyondaki bazı molekülleri tespit etmek zor olabilir.
• Parfümdeki bazı maddeler analiz sırasında bozulabilir, bu da yanlış sonuçlara neden olabilir.
• Koku algısı sadece bileşenlerle sınırlı değil, moleküllerin etkileşimi ve volatilite profili de önemli.

Yani GC-MS mükemmel bir analiz aracı olsa da, bir parfümörün burnunun yerini tutamaz! Bilimsel veri kadar, deneyim ve sanatsal bakış açısı da parfüm yaratımında kritik rol oynar.

Sonuç: GC-MS Bilim ile Sanatı Buluşturuyor​

GC-MS, parfüm dünyasında hem bilimsel hem de ticari bir araç olarak büyük önem taşıyor. Bir yandan kokuların moleküler düzeyde anlaşılmasını sağlarken, diğer yandan rakip analizleri ve koku yaratım sürecine büyük katkı sunuyor. Ancak unutulmaması gereken nokta şu: Koku sanatı, sadece analizle değil, duygular ve yaratıcılıkla şekillenir. En iyi parfümler, yalnızca molekülleri doğru sırayla bir araya getiren değil, o moleküllere ruh katan ellerden çıkar.

elinize sağlık. merak ettiğim bir konuydu. muadil parfüm üretenler açık parfümcüler bu sistemi mi kullanıyor acaba?

roylemonia' Alıntı:

elinize sağlık. merak ettiğim bir konuydu. muadil parfüm üretenler açık parfümcüler bu sistemi mi kullanıyor acaba?

Genişletmek için tıkla ...

Türkiye şartlarında 45-50 bin euroyu bu cihaza bağlayabileceklerini düşünmüyorum.Bu cihazları almak kadar kullanmak ve veritabanı oluşturmakta ayrı bir uzmanlık gerektiriyor.Çok daha büyük parfüm evlerinin,parfümörlerin kullanabileceği bir ürün diyebilirim.

roylemonia' Alıntı:

elinize sağlık. merak ettiğim bir konuydu. muadil parfüm üretenler açık parfümcüler bu sistemi mi kullanıyor acaba?

Genişletmek için tıkla ...

Esansları büyük firmalardan alıyorlar zaten. Gülçiçek, Givaudan, Firmenic muadil esans adı altında satıyor. Yani bu sistem olabilir bilmiyorum ama bir şey ortaya çıkınca muadil sektörü de çıkıyor. Çakma parfümcüler diyelim bunlara sadece kullanılan esansın kalitesi ve miktarını belirliyor. Herhangi bir muadilciye gidin metal şişelerin (esansı aldığı) arkasına bakın çoğunda firmenic yazar. Bunların miktar ve kalitesini seçip şişeleyen ise muadilciler.

uzak olmayan bir gelecekte yapay zeka bu alana da el atabilir belki

Uzun yıllardır benim hayalim bu aslında. Koku shazamı yapmak.

burhany' Alıntı:

Türkiye şartlarında 45-50 bin euroyu bu cihaza bağlayabileceklerini düşünmüyorum.Bu cihazları almak kadar kullanmak ve veritabanı oluşturmakta ayrı bir uzmanlık gerektiriyor.Çok daha büyük parfüm evlerinin,parfümörlerin kullanabileceği bir ürün diyebilirim.

Genişletmek için tıkla ...

Cihazların halihazırda çok sayıda molekül için kütüphanesi oluyor. Tabi koku veren bileşikler için ne düzeyde vardır bilmiyorum. Ancak yapı tayini açısından oldukça mantıklı geldi, hiç parfüm dünyasında düşünmemiştim GC MS’i :)
Firmalar kendi bünyelerinde barındırmasa da dışarıdan laboratuvar hizmeti alabilir belki.

azzura' Alıntı:

Esansları büyük firmalardan alıyorlar zaten. Gülçiçek, Givaudan, Firmenic muadil esans adı altında satıyor. Yani bu sistem olabilir bilmiyorum ama bir şey ortaya çıkınca muadil sektörü de çıkıyor. Çakma parfümcüler diyelim bunlara sadece kullanılan esansın kalitesi ve miktarını belirliyor. Herhangi bir muadilciye gidin metal şişelerin (esansı aldığı) arkasına bakın çoğunda firmenic yazar. Bunların miktar ve kalitesini seçip şişeleyen ise muadilciler.

Genişletmek için tıkla ...

Bu büyük şirketler fakir ülkelere Millefleurs diye adlandırdıkları kilosu 2 dolar olan kalitesiz esanslar da satıyor.

ben de koklayarak anlayan uzmanlar olduğunu sanıyordum. inanılmaz bir yetenek diyordum. demek ki değilmiş. bilim ve teknoloji yine. çok yararlı bir yazı, elinize sağlık.

Hic bilmedigim bir sey ogrendim.
Boyle teknik bilgilerin hastasiyiz.

Konu üzerinden uzun zaman geçmiş ancak ben de kendi bildiklerimle nacizane katkı sağlayayım.GC-MS analizi için neredeyse orta ve büyük çaplı tüm esans firmaları hem cihazı,hem kütüphaneyi kullanır.Çünkü esans sektöründe 40-50bin Euro çok çok küçük rakamlar.Gülçiçek'in fabrikası Ayazağa'dan Gebze'ye taşındığında 50 milyon $ gibi bir rakamla fabrikanın ve yanındaki otelin inşa edildiğini o dönemden günümüze hala firmada çalışan arkadaşım tanıtım amacıyla gezdirdiğinde anlatmıştı.Fabrika içinde km'lerce denebilecek uzunlukta boru hattı var ve tam otomasyonla esans üretiliyor.Benzer sistemler ülkemizin ünlü esans üreticileri EPS,Seluz,Froma vb. gibi fabrikalarında da var.Bu sebeple bırakın bir cihazı,çokça cihazla çalışıldığını ve hatta Ar-Ge laboratuvarlarında her bir fabrikada onlarca uzmanın görev yaptığını biliyorum.

Ancak esans üretiminde süreç sadece böyle ilerlemez.Bazen esans üreticileri yurtdışı veya yurtiçi kendi aralarında alım-satım yaparlar,bazen yurtiçi veya yurtdışı formül satın alıp üretim olur.Çünkü her zaman üreticinin bir ürün için zamanı olmayabilir.Özellikle de esans firmalarının rekabet ortamı içinde ve yüksek talep doğrultusunda bir ürünün argesi için harcanacak zaman, fırsat maliyeti anlamında önemli bir husustur.

Bir de GC-MS analizinde Captive olayı var ki,onu da yazmadan geçmeyeyim.Analiz sonucunda cihazın tanımlayamadığı içerik raporda Unknown olarak geçer veya cihaz teknik olarak çok yakın bir içerik olarak tanımlayabilir.Bu durumda ya parfümör devreye girip olayı çözmeye çalışır, ya da ulaşılabilen en yakın sonuçla yetinilir.

Peki Captive içerik nedir?Hammadde üreticileri;yani IFF,Givaudan,DSM-Firmenich,Symrise,Takasago,Kao,Mane vb. gibi dünyaca ünlü çok büyük ve ünlü üreticiler ve Çin menşeli diğer taklit firmaları bazen öyle bir teknoloji veya süreç ile üretim yaparlar ki,aynı düzeye diğer firmanın ulaşması zaman ve maliyet açısından çok daha pahalı olabilir veya o teknolojiye veya Ar-Ge ye erişememiş olabilirler.Bu durumda bazı hammaddelerin adı bilinir ama aynı kokuyu yukarıdaki sebeplerle birebir başka üretici üretemez,bazen bir hammaddenin adı bile bilinmez ama birtakım parfüm evleriyle bu içerik çalışılır.Son bir başka seçenekte de üretim prosesinin patenti alınmıştır ve o içeriği sadece patent sahibi firma üretebilir.

Bir de kapitalist düzenin gereği bazı endemik veya özel bitkiler ve hatta bitkilerin bulunduğu bölgeler, üreticiler tarafından bölgesel ve zamansal olarak satın alınır ve aynı koku profiline aynı bölgede olmadıkça ulaşmak doğa gereği imkansızdır.Bu durumda bu bitki veya bitkinin özü,yağı o bölgeyi satın alan üretici açısından Captive(kısıtlanmış-hapsedilmiş) hale gelir ki,o içeriği kullanan parfümü %100 taklit etmek imkansız hale gelir.

İlave:Bir parfümün piyasada taklit edilmesinin önüne geçmenin bu sebeple yöntemlerinden biri, formülde doğal içeriklere yer vererek formülü karmaşık hale getirmektir.Bir diğer seçenek,büyük üreticiden,kendisine veya kendisi gibi birkaç parfümevine özel üretilen Captive hammadde ile ulaşılamaz olmaktır.Bir bir başka seçenek de,ud,yasemin,neroli,müge yağı/absolü gibi çok pahalı içeriklere bolca yer vererek maliyeti yükseltmek ve böylece aynı kokuyu başkasının ucuza üretebilmesinin önüne geçmektir.