Guerlain, Houbigant, Lubin, Roger and Gallet, Caron, Weil, Worth, Molinard... Her biri köklü tarihiyle parfüm dünyasının mihenk taşlarından.1775 yılında kurulan Houbigant, 1828 yılında kurulan Guerlain, 1830 yılında kurulan Lubin, 1862 yılında kurulan Roger & Gallet... Muazzam bir geçmişe haiz hepsi; el değiştirseler de, başkalaşsalar da günümüze kadar gelmişlerdir.
Creed Markasının İlk Mağazası (Sağda)
Creed markasının söylediğine göre ilk kurulduğu dönemde İngiliz Kraliyet ailesine özel kıyafet dikimi, kokulu deri eldiveni ve parfüm üretimi yapıyorlarmış.
İlk jenerasyon ve markanın kurucusu da olan James Henry markanın ilk parfümünü 1781 yılında Kral III. Geroge için Royal English Leather adını vererek yapıyor. Devamında farklı jenerasyonlarla birlikte Avrupa’nın en önemli kraliyet ailelerine özel parfüm üretmeye devam ediyorlar.
20. yüzyıldan sonra da dönemin etkin politikacılara ve ünlü sanatçılarına özel parfüm üretmeye başlıyor marka:
Kral VIII. Edward, Winston Churchill, John F. Kennedy, Audrey Hepburn gibi birçok ünlü Creed’in müşterisi oluyor. Markanın ilk mağazasıysa 1970 yılında açılmış, bu noktadan sonra halka iniyor. Bu sürecin sonunda da en popüler parfümevlerinden biri oluyor.
Tüm bunlar Creed markasının kendini ve geçmişini tanıtırken kullandığı süslü ve etkileyici cümleler fakat bu tarihin ve ilişkili kişilerin yalandan ibaret olma ihtimali var, hatta tüm bunların pazarlama stratejisi olması kuvvetle muhtemelen görünüyor.
Bu bir komplo teorisi değil, “Amerika’lılar aya ayak basmadı” veya “İkiz kuleleri Amerika kendi yıktırdı” gibi bir söylem de değil. “Hugo’da küfür edildi” benzeri kısır döngüye giren şehir efsanesi de değil. Bir türlü aksi kanıtlanamayan argümanlardan oluşan, ayakları sağlam basan bir düşünce.
Fazla dillendirilmese de yurt dışında Basenotes gibi birkaç sitede ciddi tartışılmış ve ciddi kavgalara sebebiyet olmuş bir konu bu, Türkiye’de ise bu tartışmanın döndüğünü hiç görmedim, bu yüzden bu yazıyı yazmaya karar verdim. Aslında bu çapta bir marka için çok daha ciddi yazılar olmalı, makalelere konu olacak çapta bir olay olduğunu düşünüyorum.
Bu tarz başka söylemler de var parfüm dünyasında ama hepsini kanıtlamak pek kolay değil. Örneğin son zamanlarda yabancı birkaç platformda Roja Dove’un bir zamanlar Guerlain’ın parfümörü olduğu iddiasının gerçek dışı olduğu üzerine birçok muhabbet döndü, bunla ilgili mantıklı gerekçeler var gibi duruyor. Hatta kendi markasındaki parfümleri kendi değil de başka yerlere tasarlattığını düşünen azımsanmayacak sayıda insan var fakat bunu kanıtlaması zor şu haliyle, işin magazin boyutuna kaçıyor, ama içimden bir ses Roja’da da bir yamuk olduğu yönünde, yine de dedikodudan hallice şuan. Fakat Creed için durum böyle basit değil. Geçmişte Creed’i oldukça seven, bir süredir ise nötr olan biri olarak objektif şekilde ele aldığımı düşünüyorum. Şahsen markanın geçmişinin yalanlardan oluştuğunu düşünüyorum ama taktir sizin elbette.
Öncelikle, Creed’in terzi geçmişi ve bu yolla kraliyet aileleriyle ilişkisinin doğru olduğu görünüyor. Buna bağlı olarak bir dönemin popüler modası olan kokulu eldivenler üretmesi yüksek ihtimal. Fakat parfümler veya diğer kozmetik ürünler ? Soruların doğuşu buradan başlıyor.
Emre’nin (Camorr) de eklediği gibi, Creed’in terzilik geçmişi ve ilişkileri dökümanlarla kanıtlanabilinir fakat parfüm ve kozmetiğe dair hiçbir ibare yer almaz bu dökümanlarda, verilen onur vesaire sadece terzilik üzerinedir. Creed ailesi giyim alınında önemli bir yere sahipti, fakat parfüm ile ilgili geçmişleri hiçbir şekilde belgelenmiş değil.
İş parfümlere gelince durum değişiyor kısacası. İşin aslı nedir ? Gerek benim gerekse bazı isimlerin böyle düşünmesine sebep olan şeyler neler ?
1. 1960 Öncesine Ait Creed Parfüm Şişelerinin Bulunmaması
1872 Çıkışlı Cuir De Russie’in (Guerlain) 1880’lere Ait Satılık Parfümü (ETSY)
Guerlain, Houbigant, Roger and Gallet, Lubin gibi birçok markanın 1900 yılından önceki şişelerini küçük bir araştırmayla bulmak hiç de zor değil İnternet aleminde.
Hatta neredeyse adı hiç duyulmamış, 1920’lerde batmışmış markaların dahi parfümlerine erişmek mümkün. Sadece Avrupa’yı ele almayalım; Sovyetler veya Osmanlı döneminde ortaya çıkmış parfümler, kolonyalar, koku kartları dahi kolaylıkla bulunuyor.
Sınırları daha da zorlarsak; “Şanlıurfa’daki Harran Örenyeri’nde, bu yılki kazılarda yaklaşık bin yıl önceye ait olduğu tahmin edilen ‘miskçi dükkanı’ ve çok sayıda süslü hoş koku kabı bulundu.” gibi haberlerle de karşılaşabiliriz. http://www.ntv.com.tr/sanat/bin-yillik-parfum-dukkani-bulundu,m_6tQFsRmkSe-yB7kafGvg . Bildiğim kadarıyla Antik Mısır’dan kalma somut bulgular dahi söz konusu.
Fakat Creed’in 1960’lar öncesine ait bir tek bile parfümü görülmedi şuana dek ! Evet, sadece belli başlı ünlü isimlerle çalıştığını iddia eden bir marka ancak her ne kadar küçük çaplı da olsa tarihi hiçbir ürününün gün yüzüne çıkmaması ilginçliğini koruyor. Olayı sadece satış sitelerince endekslemiyorum: Müzelerde, en büyük koleksiyonlarda, parfümörlerin arşivlerinde dahi 1960 öncesine ait Creed parfüm şişesi veya kozmetik ürünü bulunmamıştır şuana dek.
Bu mevzuyu çok önceden duysam da tam ikna olmamıştım, yeterli gelmemişti. Fakat diğer maddelerle birleşince durum değişiyor.
2. Bulunan En Eski Creed Şişelerinde Creed Adı Yerine Oliver Creed Adı Kullanılması Ve Tarih İbaresi Olmaması
Oliver Creed Yazılı Markanın İlk Parfüm Şişeleri
Creed, tarihine ve soyismine en önem veren ve en önde tutan markalardan biri olmuştur hep, özellikle 1760 vurgusu ve jenerasyondan jenerasyona devam eden bir marka olduğu her yerde itinayla belirtmiştir. Ayrıca her parfümün taşıdığı bağımsız konsept, hikaye ve isim olmuştur. Günümüzde Creed parfümleri edt veya edp değil, millesime adıyla anılan kendilerine ait konstrasyonunu kullanır ve bunu en başından beri yaptıklarının da altını çizerler. İlginç olansa günümüze ulaşan en eski Creed ürünlerinin tümü bu özelliklerden noksan olması.
1960’lara dayanan en eski şişlerde hiçbir şekilde tarihi vurguya rastlanılmaz, tarih ne kutularda ne de şişelerin bir yerinde yer alır, hiçbir yerde yoktur. Böylesine köklü tarihe sahip olduğu iddia eden bir markanın buna 40 sene önce değinmemesi bir hayli ilginçtir. Bulunabilen en eski Creed’lerin bunlar olması bana kalırsa markanın anlatığı tarihin çarpıtmalarla dolu olmasının en büyük kanıtı. 200 senelik parfüm geçmişi olan bir markanın bunu es geçmesinin izahı pek yok.
Oliver Creed Şeklinde Geçen Bir Başka Eski Parfüm
Bu ürünler ‘Creed’ ismiyle değil ‘Oliver Creed’ ismiyle çıkmıştır. Parfümörlük görevinin yıllardır babadan oğla geçtiğini iddia eden bir markanın, hatta her parfümünde özenle bu olguya yani jenerasyona değinirken (6. jenerasyon Oliver Creed veya 7. jenerasyon Erwin Creed gibi) bulunabilen en eski parfümün (ki o da 1960’lara ait) jenerasyona hiç değinmemesi ve Creed adını değil de parfümörün adını taşıması Creed’in iddia ettiği köklü geçmişiyle örtüşmüyor.
Bu parfümlerin isminin ve konsepttinin olmaması da Creed’in genel tarzıyla bağdaşmıyor. 200 yıldır her parfüme isim verdiğini belirten bir markanın durup dururken bundan vazgeçmesi de olası değil.
Creed’in kendinin yarattığı ve yüzyıllardır kullandığını iddia ettiği özel konsantrasyonu “millesime” de bu parfümlerde yer almaz. Edc, edt, after shave tarzi standart kalıplar kullanılmıştır. Yüzyıllardır “millesime” konstrasyonunu kullandığını iddia eden markanın bundan bir dönem vazgeçmesi mantıklı değil.
Kullanılan logonun aynı olması “Oliver’in kendi markası” savını da çürütüyor.
3. Creed Parfümlerini Kullandığı İddia Edilen Ünlülere Dair Hiçbir Kanıt Olmaması
Creed’in Kendi Sitesinde Creed Parfümlerini Kullanan Önemli Kişilere İtinayla Değinilmiştir.
Creed markası tarihe geçmiş birçok önemli simanın parfümlerini kullandığını hatta onlar için özel yarattığını sürekli belirtmiştir ancak bu söylem hep tek taraflı kalmıştır.
Creed kullandığı iddia edilen ünlülerin Creed kullandığına dair ne herhangi bir fotoğraf, ne bir söylem, ne de herhangi bir tutanak vardır.
İş daha da ileriye götürecek olursak, örneğin İngiliz Kraliyet ailesine ait her şeyin kayıt altına alındığı bazı dökümanlara ulaşmak mümkün. Kullandıkları kıyafetlerden parfümlere kadar birçok kişisel eşya listelenmiştir.
Fakat Creed parfümlerine dair hiçbir bulgu bulunmamaktadır:
http://www.nationalarchives.gov.uk/...arch-guides/royal-household-wardrobe-records/
Yakın geçmişteki isimler için de bu geçerli. Örneğin NY Daily News’in “John F. Kennedy’nin favori kolonyaları” isimini taşıyan haberlerinde Creed Vetiver’in adı geçmektedir, Vetiver’in başkan için yaratıldığını ve ona hediye edildiğini ama bunun Creed sözcüsü tarafından kanıtlanamadığı belirtiliyor ( http://www.nydailynews.com/life-style/jfk-favorite-cologne-article-1.1523745 .
Churchill’in kişisel eşyalarının sergilendiği müzelerde de kişisel favorisi olduğu iddia edilen Tabarome parfümüne hiç yer verilmemiştir. Diğer ünlüler için de bu geçerli.
Creed’in 1800’lerdeki Kraliyetteki parfüm müşterileri sadece İngiltere’den de değildi. Misalen 1800’lerde Avusturya – Macaristan İmparatoru Franz Jospeph dahi parfüm ürettiğini belirtiyorlar (Santal Imperial). Queen Maria Cristina (İspanya), Napoleon III (Fransa), Queen Victoria (İrlanda) gibi dünyanın her köşesindeki en önemli tarihi figürlerine tek tek parfüm ürettiğini belirtmişler. İnanması bir o kadar zor ve dayanaksız söylemler tekrardan. Bir kısmına özel dikim yaptığı açık olsa da hepsine özel parfüm üretmesi abartı durmaktadır.
Geçmişteki ünlü bir çok simanın kullandığı parfümlerin somut kanıtları da vardı. Örneğin aşağıda bir fotoğrafta paylaştığım Marilyn Monroe’nun Floris‘e ait faturası veya Audrey Hepburn’ün We Go To Monte Carlo filmindeki bir sahnede Krigler markasına ait English Promenade 19 parfümünü sıkması gibi çeşitli örnekler bulunuyor. Fakat görünen o ki Creed parfümlerinin benzer şekilde herhangi bir somut kanıtı olmadı hiçbir zaman.
4. Geçmiş Creed Parfümlerinin Sürekli Dönem Trendinin Önünde Olması
Zaman Makinesi
Vetiver parfümlerinin yaygınlaşmaya başlamasından 10 sene önce çıkan Creed Vetiver, şipre parfümlerinin trend haline gelmesinden yıllar önce çıkan (vintage) Tabarome, deri parfümlerinin hayal edilemediği dönemde çıkan Royal English Leather ya da fenomen olan YSL Kouros’tan 30 yıl önce çıkan benzeri Orange Spice… Kulağa çok hoş ve etkileyici geliyor fakat akla yatıyor mu ? Hayır. Aksine şaibeyi arttırıyor.
Creed gibi o zamanlar mağazası dahi olmayan, adı duyulmamış, çok sınırlı sayıda kişi ile çalışan bir markanın bu kadar devrimci parfümler yaptığını göze sokmasa da ima etmesi oldukça şüpheli bir durum.
J.F. Kennedy için yapıldığı söylenen Vetiver 1948, vetiver parfümlerinin yaygınlaşması ve yeni bir trend oluşmasından seneler önce yaratıldığı iddia ediliyor. Vetiver parfümlerinin yaygınlaşması Carven’in 1957’de ve Guerlain’in 1959’da çıkardığı ‘Vetiver’ isimli parfümleriyle olmuştu, öncesinde Guerlain’ın çıkardığı Djedi (1926) parfümü gibi vetiver notasının belirgin olduğu parfümler var olmuş olsa da vetiver notası ana nota hiç olmamıştı veya bir parfüme adı verilmemişti, fakat Creed markası Vetiver 1948 ile imalı yoldan ilk kendisinin bu trendi yarattığını gösteriyor bir nevi.
Meşe yosunu odaklı parfümler 1917 yılında satışa sunulan Coty Chypre’den önce de vardı, örneğin Guerlain’ın 1907’de çıkardığı Chype de Paris isimli parfümü gibi, fakat onlar da yer alan meşe yosunu Coty Chypre’deki kullanımdan daha ağır ve farklı olduğu söylenir. Meşe yosununun neredeyse kullanılmadığı bir dönemde Creed’in meşe yosunu odaklı bir parfüm çıkardığını iddia etmesi ve Coty’nin tarzında olması oldukça ilginç, vintage tabarome 1875’te ortaya çıktığı söyleniyor, o yıllarda meşe yosununu kullanan herhangi bir parfüm olmadığının altını çizelim.
En akla yatmayan geçmiş parfümlerden biri ise 1781 yılında çıkarıldığı iddia edilen Royal English Leather.
Dünyanın ilk kolonyası sayılan Maurer & Wirtz’e ait 4711 Original Eau de Cologne’in 1792 yılında çıktığını unutmayalım. İma yoluyla deriye benzer parfüm üretmiş olabilir ama kulağa Wolfgang Amadeus Mozart’ın elektronik müzik bestelemesi gibi bir şey geliyor. Dünya parfüm ve koku tarihi ile örtüşmeyen bir parfüm.
Creed’in tüm jenerasyonunun ayrı ayrı yeteneğe sahip olup da dünya parfüm geleneklerinin oluşumundan çok önce o tipte parfümler üretebilmesi gerçek tarihe pek uymuyor, yazılı sahte tarihte vuku bulmuş olması daha mantıklı. Üstelik yüzyıllarca bu kadar öncü (!) ve ileri seviyede işler çıkaran bir markanın 1970’lere kadar adının duyulmaması veya kayıtlara geçememesi pek mümkün görülmüyor. Paralel evren mi yoksa ? Müşteri sayısı parmakla sayılabilecek ve mağazası dahi olmayan küçücük bir markanın 200 yıldır tüm trendleri belirdiğini kabul edebilmek fazla kaçacaktır.
5. Parfüm Konusunda Prestiji Olmayan bir Markanın Ünlülerle ve Asillerle İşbirliği
Floris Markasının Marilyn Monroe’a Sattığı Kokunun Faturası
1960 öncesi kadar parfüm namına herhangi bir mağazası, bilinirliği, tanınan bir parfümü ve geçmişiyle ilgili somut bir kanıtı olmayan bir markanın sürekli dünyaca bilinen isimlerle çalışması, ağının çok kuvvetli olması ve onlara özel parfüm üretmesi bir diğer çelişki. 1800’lerde dahi İspanya, Amerika, Fransa, İngiltere, Almanya, İrlanda gibi birçok ülkeye bu kadar küçük çaplı ve adı duyulmamış bir işletmenin yayılması düşündürücü. Giyim alanında küçük olup bilinse de parfüm alanında ortaya serilmiş herhangi bir başarısı olmayan bir marka sözünü ettiğimiz marka.
Hatta söz edilene göre birçok ünlünün en özel günleri için dahi tasarımlar yapmışlar ve ünlüler bu ürünleri kullanmış. Örneğin, Grace Kelly ve Prens Rainer III’ün düğününde Grace Kelly, Fleurissimo isimli onun adına üretilen Creed parfümünü kullanmış. Altı çizilebilecek bir diğer noktaysa Grace Kelly’nin evlendiği kişi Monoko prensiydi ve Monoko’da evlenmişlerdi, Monoko dünyanın parfüm merkezi sayılan ve parfüm tarihinin sayılı markasını barındıran Grasse’e çok yakın bir yer, ama nedense oradan bir şey tercih edilmemiş.
Creed’in terzi olarak ün yaptığına dair bazı bulgular var fakat parfüm söz konusu olunca elinin bu kadar uzun olması ve dünyanın en önemli figürlerine ulaşabilmesi, özel parfüm üretebilmesi çok şüpheli bir durum. Yine de bu maddeni doğruluğu kişiden kişiye değişebilir.
6. Dünyanın En Büyük Ve Köklü Parfüm Müzesi – Kütüphanesi Osmotheque’de de Creed’in Geçmiş İzine Rastlanılmaması (http://www.osmotheque.fr/)
Osmothèque
Osmotheque, günümüzün en değerli parfüm müzesi ya da başka bir deyişle bankasıdır. Kurucusu bir dönem Jean Patou’nun da baş parfümörü de olan Jean Kerleo’dur. Tarihte yer alan yüzlerce parfüm burada saklanıyor, sergileniyor. Ve evet, Creed’in tarihte yaptığını iddia ettiği hiçbir parfüm burada da yok, sadece şişe olarak değil bilgi olarak da yer almıyor. Okuduğum kadarıyla burada yer alan en eski Creed parfümü 1975 şeklinde tarihlenmiş.
Sadece bu müzede değil başka hiçbir müzede de Creed’in eski parfümlerinin yer almadığını belirtmek lazım.
7. Tarihte Yazılı Hiçbir Belgede, Haberde veya Kişisel Yazılarda (Günlük Vesaire) Yer Almaması
Guerlain’a ait yıllar yıllar öncesinden bir bulgu.
--
Karşı Argümanlar ve Karşı Argümanlara Karşı Argümanlar
Bu yazıyı yazdıktan sonra, kendi yazdığımı kendim çürütmeye çalıştım, sonra onu da çürütmeye çalıştım (Dissosiyatif bozukluklar alert), sanırım pek başarılı olamadım.
- “Eğer ünlü isimler gerçekten bu ürünlerini kullanmasalardı isimleri geçtiği için dava ederlerdi.“
Yine de bazı dikkat çekici örnekler var. Zamanında Creed’in kendi parfümleriyle ilişkilendirip ismini zikrettiği bazı isimler bugün zikredilmiyor, sitesinde adı geçmiyor. Örneğin Forbes dergisinde 1999 yılında Oliver Creed dayanak gösterilerek yayınlanan bir yazıda İspanya kralı Alfonso XIII’in Green Irish Tweed kullandığından söz edilmiş, günümüzde bu bilgiye resmi olarak rastlayamıyoruz. Kral Alfonso 1941 yılında bu diyarlardan göçmüş bu arada, 1985’de çıkan Green Irısh Tweed’i nasıl kullanmış onu da anlayamadım. Yine Forbes’te yer alan bir isim de Marilyn Monroe, fakat günümüzde Monroe ile Creed parfümleri arasında bir bağdan söz edilmiyor hiçbir yerde.
Muhtemelen ilgili kişilerin müdahil olması ile beraber bu isimler artık anılmıyor Creed tarafından.
- “Marka neden bunu yapsın, kazancı ne ?“
Kendimizden yola çıkalım: Parfüm dünyasının kapılarını fazla aralamadan önce Creed’in hikayesini ilk duyuşumuzda hangimiz etkilenmedik ki ? Köklü ve şatafatlı bu hikayenin çekici ve etkileyici tarafı hep oldu. Bu hikayeden en faydalanan ise malum marka. Markayı sevmeyen kişiler bile bu hikayeler sayesinde markaya saygı duyuyor hatta koleksiyonunda olması gerektiğini düşünüp koleksiyonuna kokularını ekliyor.
Bu tarz hikaye kurgulama ile ilgili bazı makalelerin bulunduğunu da eklemek lazım.
- “Creed Dünyanın en gizemli parfüm örgütüydü bir zamanlar. Sadece çok ünlülerin bildiği sırlarla dolu bir markaydı.”
- “Wikipedia’da da yazıyor.”
- “Koca marka, nasıl yalan söylesin ?“
- “Ee, satılık Vintage Tabarome, Windsor falan gördüm ben.”
- “Tek akıllı sensin bunları yazıyorsun ! Böyle bir şey olsa yaygara kopardı.“
Bu kadar bariz şeyler varken fazla konuşulmaması garip yine de. Kimse uğraşıp da çok detaylı ele almamış da olabilir. Luca Turin gibi Creed’i pek sevmediği belli olan isimler biraz ima da bulunuyor sanki ama direkt söyleyemiyorlar.
- “Bu yazı için Creed’in düşmanlarından para mı aldın söyle ?”
Sonuç
Creed’in geçmişine inanmam için yeterli delil yok. Parfüm geçmişinin yalanlardan oluştuğunu düşünmem içinse yeterli gerekçelerim mevcut. Bana kalırsa markanın parfüm ile alakalı geçmişi külliyen yalan. Yeni bir delil bulunur da yanlışlanırsam yazıyı siler kepenkleri kapatırım, Creed parfümü alırım üstüne de. Yine de, geçmişinin yalanlarla dolu olması Creed’i kötü bir parfümevi kılar gibi bir iddiam yok.
Bence Oliver isimli bir gencin kendi çabalarıyla 1960’larda kurduğu bir markaydı Creed. Ailesinin terzi geçmişi büyüktü ama onun isteği aile mesleğini sürdürmek değil parfümör olmaktı. Kendi ismiyle kurduğu markada baktı ki işler istediği gibi gitmiyor, insanlar süslü cümlelerden hoşlanıyor, farklı bir yol izledi devamında. Kendi geçmişini yabana atmayıp oradan beslenen ama yalanlarla örülmüş kurgu hikaye yarattı. Bu hikayeleştirmeyi düşünen Oliver’sa hem kızıyorum hem de şapkamı çıkarıyorum, cool story.
Tarihte benzer vukuatlar olmuş mu diye biraz araştırma da yaptım, benzer örnekler var. Aslında bu durum yalan reklamların bir alt dalı gibi bir şey, zamanında Coca-Cola’nın ilaç şeklinde pazarlanıp her türlü derde deva olduğunu ve cinsel gücü arttırdığını söylemesi gibi veya sigaraların sağlığa faydalı olduğu yönündeki pazarlama örnekleri gibi. Anladığım kadarıyla günümüzde bu temel taktikler çok daha kompleks hale bürünmüş, daha inandırıcı kılmak için Creed’in yaptığı gibi farklı metotlar izleniyor. Creed’in olayına benzer örneklere bakalım, örneğin Amerika’da 500’e yakın mağazası bulunan giyim markası Hollister markası 2000 yılında Abercrombie and Fitch tarafından kuruluyor ancak ilk etapta 1922’de kurulduklarını belirtiyorlar ve logolarına da 1922 yılını koyuyorlar, geçmişe dair yalandan bir hikaye de yazıyorlar üstüne. Bu yalan hikaye sonradan ortaya çıkıyor, bu nedenle günümüzde 1922 ibaresini eklemiyor marka. Hollister ve başka birkaç markanın yalan tarihlerini okumak isterseniz diye İngilizce kaynak: Brands with Fictional Stroies.
Parfüm dünyasındaki bu tahmini yalanlar Creed ile sınırlı değil elbette, benzer birçok yalan dönüyor ancak başka bir yazının konusu bunlar.
Siz bu konu hakkında neler düşünüyorsunuz ? Büyük babaannenizin sandığında yıllarca saklı kalmış bir Creed parfümüne sahip misiniz ? Markanın şatafatlı tarihine inanıyor musunuz yoksa her şeyin yalandan ibaret olduğunu fark edip intihara meyilli mi oldunuz ?
Düşüncelerimizi paylaşalım. Anket de açıldı.
Son düzenleme:
